HET VOORPORTAAL
Een waargebeurd verhaal over een Joods vluchtelingenkamp in Hoek van Holland
Op 4 mei 2017 heeft deze voorstelling plaatsgevonden.
Het is 1938. Nederland sluit de grenzen voor Joodse vluchtelingen. Hitler is al jaren aan de macht en veel Joden proberen te vluchten, maar dat is voor Nederland geen reden om deze vluchtelingen ruimhartig toe te laten.
De illegale Joodse vluchtelingen worden opgevangen in verschillende vluchtelingenkampen in Nederland. Wat velen niet weten, is dat er ook een vluchtelingenkamp in onze regio was. In Hoek van Holland – eerst in de Rotterdamse Vacantie School en later in de voormalige exportslachterij Vianda aan de Slachthuisweg – worden gedurende een paar jaar honderden Joodse vluchtelingen gehuisvest. Gehuisvest tussen de vleeshaken aan de muur. De vluchtelingen hebben niet veel vrijheid en de opvang is zeer sober.
Vanaf april 1940 worden groepen vluchtelingen overgebracht naar het centrale vluchtelingenkamp Westerbork, dat – nota bene betaald van Joods geld – gereed is gekomen. Als de Nazi’s Nederland binnenvallen, zitten er nog ongeveer 100 Joodse vluchtelingen in Kamp Vianda; als ratten in de val. Bijna allemaal zijn ze later op transport gezet naar de vernietigingskampen van Nazi-Duitsland.
De theatervoorstelling vertelt het verhaal van een zestal vluchtelingen en van kampcommandant Jacob Haan. Een verhaal over prikkeldraad, gemis en overleving, maar vooral over de kleine stapjes die – bewust of onbewust – gezet worden op weg naar de hel.
Impliciet worden de dilemma’s uit onze huidige tijd blootgelegd.
Op het terrein was aan de zijde van de Nieuwe Waterweg een groot voorplein. Alleen hier konden de vluchtelingen zich vrij bewegen. De ironie van het lot wilde dat de geïnterneerde vluchtelingen hier dagelijks de grote zeeschepen, waaronder ook passagiersschepen, op weg naar de vrijheid zagen passeren.
Uit: Kamp Vianda: buitenlandse Joden in Hoek van Holland, Dirk Ruis (in Joods leven in het Westland, genootschap Oud-Westland, 2015, blz 124).
De voorstelling is een productie van Theater in Feite in opdracht van stichting Narrenschip en in samenwerking met Historisch Archief Westland, Mirjam Visser van het Historisch Genootschap Hoek van Holland en WestlandTheater de Naald.
Met dank aan:
